Temel Geleneksel Wing-Chun Gung-Fu Terimleri
Kurucu/Sistemi Kuran Kişi: Jung-Si, Si-Jo (ya da Şi Jo) (bay ya da bayan) Sigung'un da öğretmeni
Soyağacında bağlı olunan Usta/Büyükusta: Jeung-Mun, Jeung-Mun-Yan
Büyükustanın ustası: Taai-Si-Gung, Si -Taai-Gung (Eşi: Taai-Si -Po)
Grandmaster: Si-Gung (His wife: Si-Po)
Ustanızın ustası/Öğretmeninizin öğretmeni: Sigung (Si-Gung)
Usta/Öğretmen: Sifu (ya da Şi Fu)
Ustanızın/Öğretmeninizin Eşi: Si-Mo
Büyük Amca/Dayı: Si-Bak (bay ya da bayan) Ustanızın Shihing'i / Gung Fu abisi
Küçük Amca/Dayı: Si-Sok (bay ya da bayan)
Amca ya da Dayınızın Eşi: Si-Sam
Büyük Erkek Kardeş; Si-Hing, Si-Go (aileye sizden önce katılan erkek öğrenci, kıdemli öğrenci)
Küçük Kardeş: Si-Dai (aileye sizden sonra katılan erkek öğrenci)
Kardeşinizin Eşi: Si-Sou
Abla / Büyük Kız kardeş: Si-Je (aileye sizden önce katılan kız öğrenci)
Ablanızın Eşi: Si-Je-Fu
Küçük Kız kardeş: Si-Mui (aileye sizden sonra katılan kız öğrenci)
Küçük kız kardeşinizin eşi: Si-Mui-Fu
Öğrenci: Toe-Dai, Dai-Ji (bay ya da bayan)
Öğrencinizin eşi: Tou-Sik
Öğrencinizin öğrencisi: Tou-Syun
Özel Öğrenci: Yap-Sat-Dai Ji
Okul: Gwun (Kwoon)
Not: Yukarıda belirtilen isimler profesyonel ünvan olmaktan ziyade kişinin bulunduğu Kung-Fu ailesindeki pozisyonuyla ve diğer aile fertleriyle olan bağı ifade eder. Yani kişilere belli süreler sonra ve sınavlar ardından verilen ünvanlar değildirler. Bunların arasından sadece Jung-Si, Jeung-Mun ve Sifu ünvanlar şekilde kullanılabilir.
Ustası tarafından kendisine Sifu ünvanı verilmedikçe kimse kendisini Sifu ünvanıyla adlandıramaz, adlandırmaz. Çin savaş sanatlarında aile ilişkisi temeline dayanan ünvanlar içerisinde belki de en önemlisi Sifu'luk ünvanı ve pozisyonudur. Kişi eğitmenlik yapıyor da olsa Sifu ünvanı kendisine verilmeden onun öğrencileri kendisini 'büyük abi' anlamında 'Şihing' olarak çağırır. Şihing ve Yetkili Eğitmen kavramları aşağıdaki derecelendirme yazısında daha detaylı açıklanmıştır. Çıplak el formları, uygulamaları, tahta adam formu ile uygulamaları ve Chi Sao eğitimi tamamlanmadan kişi Yetkili Eğitmen olamaz. Sifu'luk pozisyonu ise bundan sonra erişilecek bir noktadır.
NASHIRA PARK
Çin Savaş Sanatları ve Kültür Merkezi
中國武術文化中心
Samuel Kwok Savaş Sanatları Birliği - Türkiye郭思牧土耳其詠春武術協會
KAPLAN WING-CHUN AİLESİ DERECELENDİRME SİSTEMİ
Wing-Chun ve derecelendirme konusunda çok çeşitli uygulamalar vardır. Her biri bir soyağacı, ekol ya da organizasyonu temel alarak düzenlenmiş olan bu derecelendirme sistemlerinin birisini / ya da birkaçını doğru diğerlerini yanlış olarak ifade etmek sağlıklı olmayacaktır. Bu nedenle İp Man Wing-Chun ekolünün geçmişine kısa bir bakış atarak kendi organizasyonumuzdaki derecelendirme sistemi hakkında sizleri bilgilendirmenin doğru olacaktır:
Büyükusta İp Man'ın oğullarından ve yakın öğrencilerinden bize ulaşan bilgiler ışığında şunu rahatlıkla söyleyebiliyoruz ki "İp Man Usta'nın müfredatı şimdilerde gördüğümüz ya da anladığımız gibi bir derecelendirme sistemine sahip değildi. Geleneksel Çin Gung Fu (Kung-Fu) stillerinde olduğu gibi 'çırak, kalfa ve usta' gibi üç ana derece vardı ve bunlar için 'Toe-Dai (çırak-öğrenci), Şihing/Shihing (kıdemli öğrenci, kalfa), yetkili eğitmen ve Sifu (usta, baba, öğretmen)' gibi terimler kullanılırdı. Bazı ara terimlerle de öğrenciler ve eğitmenler arasındaki hiyerarşi belirlenirdi, fakat şimdiki şekilde bir derecelendirme sistemi yoktu. Usta eğitim verdiği öğrencisinin gelişimini takip eder, bireysel farklılıklar ve buna bağlı öğrenme hızı ve uygulama becerilerini de göz önünde bulundurarak gerekli zamanda gerekli bilgileri öğrencisine verirdi. Teknik eğitimlerin yanısıra Gung Fu felsefesinin gereği olan kişisel gelişime de önem vererek öğencisini kapıya götürür oradan sonra kapıyı (ya da kapıları) öğrencisinin kendisinin açmasına imkan verecek bilgi ve becerilerle onu donatmaya çalışırdı." Bu noktada geleneksel eğitimler sırasında sık sık duyulan bir sözü sizlerle paylaşmak istiyoruz: 'Usta sadece öğrencisini bir su kaynağına götürür. O kaynaktan bir yudum almak, kovalar dolusu almak, veya kaynağin içine dalıp kana kana kaynaktan içmek ya da öylece kenardan kaynağa bakıp izlemek de öğrencinin kendi tercihidir.'
Bu hiyerarşi içerisinde kişilerin giysilerinin şekli ya da rengi bulundukları seviyeyi gösterirdi - ki bu da bir standarda bağlı değildi. Genel eğilim eski Çin'deki günlük giysilerin yaygın renkleri olan siyah alt ve beyaz üst şeklindeydi. Bazı okullarda (Hong Kong döneminde Büyük Usta İp Man'ın da okulunda) öğrenciler arasındaki seviye farkı 'şal' ile belirlenirdi. Usta İp Man'ın Hong Kong dönemlerinde kullandığı şal renkleri sırasıyla kırmızı, yeşil, kahverengi ve siyah olmuştur. Yaygın uygulamada savaş sanatıyla uğraşanlar şallarını sağda sarkıtırken alimlerin şalları solda sarkıtılmaktaydı. (Referans: GM Samuel Kwok)
İp Man'ın yeğeni Lo Man Kam'ın önde gelen öğrencilerinden olan Sifu Yen Chien sadece ilk çıplak el formu olan Siu Lim Tao için birkaç yıl harcadığını ama temel teknik becerilerini ve Wing-Chun prensiplerini mükemmelleştirdiği bu evreden sonra ustasının diğer formları öğretmek için daha az zaman harcadığını ifade etmiştir. Kişiden kişiye farklılık gösterebilecek olan süreler ve beceri gelişimleri de göstermektedir ki 'usta öğrencisinin gelişimini ve becerilerini en iyi gözlemleyen ve ona göre bir sonraki basamağa geçmesini sağlayan kişidir'. İki Wing-Chun Kuen Kuit bu noktada bize yol gösterici olacaktır:
Yukarıdaki bilgiyi başlangıç noktası aldığımızda kolayca anlayabiliyoruz ki esas olan temel eğitimlerin ve prensiplerin pekiştirilerek ilerlenmesidir ve bu bir standarda bağlanamaz, çünkü her bireyin öğrenme hızı ve becerileri bir olamayacaktır. Büyük usta İp Man iki oğlunun (İp Ching ve İp Chun) fiziksel yapı farklılıkları, algı ve uygulamalarındaki farklılıkları da neticede aynı ustanın (hatta aynı babanın) iki ayrı öğrencisi olarak karşımıza çıkmaktadır.
Neticede anlıyoruz ki İp Man ekolünde şimdiki anladığımız şekliyle bir derecelendirme yoktu ve geleneksel sistemle usta öğrencisinin gelişimini takip ederek bir üst seviyedeki teknik ya da bilgiyi onunla paylaşıyordu. Bu şekilde bakıldığında Kaplan Wing-Chun ailesi olarak takip ettiğimiz İp Man Wing-Chun ekolü önderliğinde aldığımız ve uyguladığımız müfredatın (çıplak el formları, Dan-Chi-Sao, Sheung-Chi-Sao setleri, Ma Kung dediğimiz adımlar ve duruşlar, Chi Sao çalışmaları, tahta adam ve diğer aletli forlar ve silahlar ile temel Chi Gong /Tai Chi set çalışmaları ve gerçekçi dövüş uygulamaları olmak üzere) tüm ana hatlarıyla tamamlanması için yeterli süre 3,5 ila 5,5 yıl arasında değişebilmektedir. Bu bile kişiye ve becerilerine, antrenman sıklığına vs göre değişiklik gösterebilmekte, daha kısa ya da uzun zamanda tamamlanabilmektedir.
Ancak formların tamamlanması Wing-Chun sanatında gelinebilecek en iyi noktaya ulaşıldığı anlamına gelmeyecektir. Bu uzun bir süreçtir ve kişi belki de hayatı boyunca sürecek gerçekçi uygulamalar ve tecrübelerle kendisini sürekli bir eğitimin içinde bulacaktır.
Sonuç olarak Kaplan Wing-Chun Ailesinde kişi becerileri, sabrı ve sürekliliğiyle doğru orantılı olarak müfredatı 3,5 ila 5,5 yıl arasında tamamlar ve ikinci yıl içerisinde çalışılan Chum Kiu formu sonrasında Tahta Adam uygulamaları ve bu uygulamaların Chi-Sao teknik açılımlarını çalışırken kıdemli öğrenci (Şihing) olarak ustaya yardımcı olmak şeklinde başlangıç gruplarının eğitimlerine katılabilir. Biu Gee çalışmaya başladığı zamandan itibaren de bazı grupların sorumluluğunu alarak 1,5 ila 2 yıl arasında Yetkili Eğitmen ünvanıyla Sifu'luk yolunda önemli bir süreç geçirir. Sabır ve sebat isteyen bu yolda kişinin kendisini daima yenilemesi ve hem teknik hem de kişisel donanım adına önemli değişimler geçirmelidir.
Bu zorlu ama harika yolda yürüyen ve yürüme planları yapan herkese başarılar diliyoruz.