Qigong/Taiji Nedir?
"Dünyadaki hiçbir şey sudan daha yumuşak ve zayıf değildir; fakat sert ve güçlüyle savaşta onun gibisi de yoktur! Çünkü onun yerini hiçbir şey alamaz. Zayıf güçlüyü yener ve yumuşak serte galip gelir; bu herkesin bildiği ama pek az kimsenin uyguladığı bir gerçektir." — Lao-Tzu
Köklerinin 5000 yıl öncesine dayandığına inanılan Qigong, diğer ifadeleriyle Chi-Kung (Çikung) ya da Chi-Gong (Çigong), geleneksel Çin tıbbında, yaşam enerjisi diye de tanımlanan ‘Qi’ (Çi) enerjisinin uyumlu ve düzenli bir şekilde bedende akmasını sağlayacak çalışmalara verilen genel addır. Başka bir deyişle Qigong, belirli fiziksel duruşlar ve beden hareketlerini etkin nefes teknikleri kullanarak bedenin enerji uyumunu düzenleyen ve muhafaza eden Çin tıbbı uygulamalarının bir parçasıdır.
“Sağlam (ve esnek) omurga ve doğru nefes,
sahip olabileceğimiz en değerli hazinelerdir.”
- Lee Peng Usta
Qigong, kişinin mevcut enerjisini artırmayı, zihni sakinleştirmeyi, bedene kalp ve zihinle birlikte bir bütün olarak odaklanmayı, bedeni olumlu ‘qi’ ya da yaşam gücüyle (pozitif enerjiyle) doldurmayı hedefleyen içsel bir sanat, bir geleneksel Çin tıbbı uygulamasıdır.
Taiji (Taiçi) ve Kung-Fu (Gong-Fu) gibi savaş sanatlarının en temel uygulamalarından birisi olarak da kabul edilen Qigong, sağlıklı bir yaşam için kullanılan bir ‘iç simya ilmi’ olarak da bilinmektedir.
‘Qi’ (Çi) Nedir?
Çin tıbbı ve evren bilimine göre, her canlının bedeninde bulunan ‘qi’ enerjisi bedende, kendine has kanallar içinde, uyumlu ve düzenli bir şekilde akar. Bu akış durduğu zaman canlı öleceği inancı vardır. Kanallardaki tıkanmalar ve kirlenmeler sebebiyle de bu akışın yavaşlayabileceği ifade edilir.
Çin tıbbı prensiplerine göre hastalıklar bedendeki ‘qi’ akışının veya uyum halinin bozulmuş olmasından kaynaklanır. Tıkanıklıkların temizlenmesi ve ‘qi’ akışı yeniden uyum haline getirilmesiyle de canlı tekrar sağlığına kavuşur. Unutulmaması gereken en önemli husus ‘qi’nin zihin tarafından yönlendirilebilir olduğudur. (Bu durum geleneksel tıpta ve Kung-Fu çalışmalarında ‘bilinçli zihin’ ya da ‘erdemli zihin’ anlamında kullanılan ‘yi’ sözcüğü ile tanımlanır. Ve erdemli zihin nereye yöneltilirse kişinin tüm enerjisinin de oraya yönleneceği söylenir.)
‘Qi’ enerjisinin biyoenerji olduğu hususunda iddialar da vardır ve bedene güç sağlayan elektrik enerjisine benzetilmektedir. İşte ‘qi’ dediğimiz yaşam enerjisinin akışını uyumlu hale getirme ve bunu muhafaza etme çalışmalarına da Qigong adını veriyoruz.
Kaç Çeşit Qigong Çalışması Vardır?
Anlamı ve amacı nedeniyle neredeyse tüm Çin egzersiz sistemlerinin Qigong uygulamaları vardır ve bu nedenle gruplandırmak oldukça zor olabilir. İç ve dış sistemler olarak iki grup halinde incelenen Çin savaş sistemleri aynı şekilde iç ve dış sistemler anlamında sağlık egzersizleri olarak da ele alınabilmektedir. Örneğin gelişmiş bir Qigong sistemi olan Taiji uzakdoğuda ve şimdilerde tüm dünyada 'hem bir savaş sanatı hem de sağlıklı yaşam çalışması' olarak kullanılabilmektedir.
Bu anlamda Qigong 3 ana başlık altında inceleyebiliriz:
1. Tıbbi Qigong: Akupunktur, masaj ve şifali otlar gibi metotlarla ‘qi’ enerjisini uyumlama çalışmalarıdır.
2. Savaş Sanatı Olarak Qigong: Wei-Dan (dışsal) denilen bu çalışmalarda nefes de kullanılarak ‘qi’ enerjisi daha çok kol ve bacaklarda açığa çıkartılır ve açığa çıkan bu enerji kanallarda dolaştırılır ya da saklanır. Ayrıca Kung-Fu ve Taiji-Quan gibi savaş sanatları içerisinde bedensel sağlık, dayanıklılık ve güç sağlanması gayesiyle yapılan fiziksel Qigong egzersizleri de vardır.
3. Ruhsal/Zihinsel Qigong: Nei-Dan (içsel) denilen bu çalışmalarda yoğunlaşarak (ve sakinleşerek) organlardaki ‘qi’nin uyum halinde akışı sağlanır, enerji kanallarında dolaştırılır, fazla enerji bedenin güvenli kısımlarında saklanır. Meditasyon çalışmalarını da içeren bu uygulamaların içine Taiji ve benzeri içsel sistemler girmektedir.
Tibet ve Shaolin manastırlarında halen ciddiyetle uygulanan bu egzersizlerin batı dünyasının dikkatini çekmesi geniş anlamda yirminci yüzyılın başlarına rastlar. O günden bu zamana insanlığın bilgisine sunulan bu muhteşem egzersizlerin maalesef küçük bir kısmi günışığındadır – ki buna rağmen bildiğimiz küçük bir kısmıyla bile bu çalışmalar bizlere daha sağlıklı bir yaşam hediye etmişlerdir.
Qigong Egzersizlerinin Faydaları Nelerdir?
Bir grup rahatsızlıklarla mücadelede etkin olduğu iddia edilen Qigong egzersizlerinin düzenli bir şekilde yapılmaları halinde bağışıklık sistemini güçlendirdiğine ve bedendeki oksijen miktarının muhafazasında güçlü etkisi nedeniyle bedensel, zihinsel ve ruhsal aktivitelerde canlanmaya neden olduğuna ve bunun sonucu olarak da ‘anti-aging’ (yaşlanmayı yavaşlatma) etkisi yarattığına inanılmaktadır.
Qigong egzersizlerinin iskelet sistemi, kas tendon, sinir sistemi, dolaşım sistemi, uyku, beden ısısı, kan akışkanlığı, lenf ve hormonal sistem, cinsel enerjiler, boşaltım, sindirim sistemleri ve astım hastalıkları üzerinde etkili olduğu iddia edilmektedir.